Огласи
BEOGRAD – U okviru 51. „Brankovog kola“ promovisana je knjiga „Almanah tajnog đačkog društva iz Tuzle“ – poezija i prozni radovi Srba gimnazijalaca u BiH nastali u bihaćkom zatvoru Kula 1915. godine, čiji su izdavači Udruženje arhivskih radnika Republike Srpske iz Banjaluke i Muzej Kozare u Prijedoru.
Knjiga, koju su priredili Vedrana Adamović i Borivoje Milošević kao svjedočanstvo o mladoj intelektualnoj generaciji Srba gimnazijalaca u BiH pod austrougarskom okupacijom, izazvala je veliku pažnju prisutnih, među kojima su bili đaci istorijskog i srpskojezičkog smjera Gimnazije u Sremskim Karlovcima, saopšteno je iz „Brankovog kola“.
Predsjednik „Brankovog kola“ Nenad Grujičić naveo je da knjiga izdavača iz Republike Srpske „predstavlja veliku rijetkost na savremenoj književno-istorijskoj sceni“.
Adamovićeva i Milošević ukazali su na značaj pojave neuobičajeno mlade intelektualne generacije Srba gimnazijalaca u BiH na početku dvadesetog vijeka.
„NJihova vizija bio je san o slobodi, veliko rodoljublje i neprestano obrazovanje kako njih samih, tako i polupismenog srpskog naroda u takvom ambijentu. Ti mladi ljudi, gimnazijalci, letnji raspust provodili su odlazeći među stanovnike najudaljenijih sela da bi ih edukovali i bukvalno opismenjavali“, naglasili su priređivači almanaha.
Oni su podsjetili da je austrougarska vlast u to vrijeme hapsila i zatvarala članove „Mlade Bosne“ i „tajnih društava“ mladih ljudi, koji su maštali o slobodi i smišljali način otpora zbog čega su hapšeni i osuđivani na visoke zatvorske kazne.
Gimnazijalci koji su zbog svog rodoljublja robijali u zatvoru pisali su poeziju i prevodili djela svjetskih pjesnika Đakoma Leopardija, Mihaila LJermontova, Šarla Bodlera, Edgara Alana Poa, Volta Vitmena i drugih.
U „Almanahu tajnog đačkog društva iz Tuzle“ nalaze se prepjevi njihovih pjesama, kao i poezija i proza đaka-zatvoreniika.
Među njima su bili Mladen Stojanović, koji je ostao zapamćen kao vođa antifašističkog pokreta na Kozari i u Potkozarju, i njegov brat Sreten Stojanović, vajar koji je uradio spomenike Karađorđu, Petru Petroviću NJegošu i Filipu Višnjiću u Beogradu.
(www.palelive.com / Srna)
