Dara Sekulić – najznačajniji predstavnik srpskog posleratnog modernizma

ISTOČNO SARAJEVO – Dara Sekulić, kao najznačajniji predstavnik srpskog posleratnog modernizma u pjesništvu, nosi obilježja svoje pjesničke generacije i nameće se kao autentični ženski glas u toj epohi, izjavio je večeras u Istočnom Sarajevu docent na Filozofskom fakultetu Univerziteta u Kosovskoj Mitrovici Aleksandar Kostadinović.

Kostadinović je novinarima uoči zvaničnog početka dvodnevne manifestacije „Poetski dani Dare Sekulić 2022“, u organizaciji Kulturnog centra, Matične biblioteke i „Forum teatra“, rekao da je Sekulićeva bila autentični lirski pjesnik.

„Ono što je razlikovalo njen pjesnički iskaz u odnosu na njene generacijske drugove, je ratna trauma koja predstavlja neuralgičnu tačku njene poetike. Sticajem životnih okolnosti i dešavanja uspostavilo se da ta ratna trauma i taj usud bezdomlja jeste lajt motiv njene poetike“, naglasio je Kostadinović.

Prema njegovim riječima, vrijednosni domet Sekulićeve se ne dovodi u pitanje, s obzirom da se nalazi u krugu, kao što su nešto stariji Vasko Popa, Miodrag Pavlović, ali i nešto mlađi Branko Miljković i Borislav Radović.

„Dara se nameće kao autentični ženski glas u toj generaciji, iako nije bila sklona tim ženskim pokretima u literaturi“, naveo je Kostadinović.

Gradonačelnik Istočnog Sarajeva LJubiša Ćosić rekao je da je stvaralaštvo Dare Sekulić od njenog dolaska na ove prostore pedestih godina prošlog vijeka, evidentno na području bivšeg Sarajeva, a naročito na području Srpskog, a danas Istočnog Sarajeva.

Ćosić je ukazao da je doprinos Dare Sekulić poeziji i književnosti kroz tridesetak objavljenih knjiga ogroman, te da je zadovoljstvo biti savremenik te neponovljive žene.

„Mogu reći da je Dara Sekulić bila Desanka Maksimović Istočnog Sarajeva i Republike Srpske“, naglasio je Ćosić.

U okviru „Poetskih dana Dare Sekulić“, u Kulturnom centru Istočno Novo Sarajevo večeras je predstavljena i izložba „Srećna skitnica“, autora Ivane Kuljanin, nazvana po zbirci poezije za koju je ova velika srpska pjesnikinja dobila nagradu „Kočićevo pero“.

Kuljaninova, koja je i bibliotekar u Matičnoj bilioteci Istočno Sarajevo, podsjetila je da je Sekulićeva ovoj ustanovi povjerila sve svoje privatne fotografije i prepiske, te da su u toj zaostavštini pronašli neobjavljene rukopise, koji će biti sabrani i objavljeni u zbirci poezije „Oproštajno pismo“.

„Nastojaćemo da u narednom periodu prikupimo sve što Dara za života nije objavila i to objavimo. Istražujući prepisku i fotografije o njoj sam mnogo saznala kao ženi, prijatelju i drugu, koji je na neki način mnogo zadužio Matičnu biblioteku i osjećamo se dužnim da damo neki omaž za sve što je ona uradila za sve građane Istočnog Sarajeva“, rekla je Kuljaninova.

Ona je podsjetila da je saradnja Sekulićeve i Matične biblioteke počela 2002. godine, a da je prva njena zbirka „Od grada do brda“ u izdanju ove ustanove objavljena 2018. godine, koja je dobila i zvučno izdanje namijenjeno slijepim i slabovidim licima, a da je 2019. godine izašla i zbirka „Odbačene pjesme“.

Pjesnik iz Piskavice kod Banjaluke Radenko Kela rekao je da je Sekulićeva u njegovom stvaralaštvu ostavila neizbrisiv uticaj, s obzirom da je riječ o neponovljivoj ženi i pjesniku.

Kela je dodao da je Sekulićeva imala dar da povezuje ljude, jer je gajila ljubav prema svima.

Direktor „Forum teatra“ Vitomir Mitrić najavio je da će najvjerovatnije već naredne godine biti organizovan naučni skup posvećen ovoj velikoj pjesnikinji, u koji će biti uključeni univerziteti u Istočnom Sarajevu i Kosovskoj Mitrovici.

Mitrić je izrazio nadu da će manifestacija „Poetski dani Dare Sekulić 2022“ trajati vječno, baš kao i njena poezija.

Večeras je u okviru ove manifestacije organizovano i umjetničko veče pod nazivom „Život kao Gorak konak“ na kojoj su nastupili pjesnici i književnicim, zatim vokalno-kamerna kompozicija „Priča o mom Sarajevu“ Valentine Dutine, te projekcija dokumentarnog filma „Vrelce“, o životu i poeziji Sekulićeve.

Ranije danas u svečanoj sali Skupštine grada Istočno Sarajevo održan je naučni skup o stvaralaštvu Dare Sekulić, a potom u Kulturnom centru okrugli sto o poetici Sekulićeve, gdje su učesnici bili profesori i književnici.

Predviđeno je da sutra u 9.00 časova na pravoslavnom groblju „Sveti Marko“ u Sarajevu bude održan godišnji pomen pod nazivom „Stihovi za mir i spokoj duše“, a u 12.00 časova na lokalitetu Tvrdimića poetski kutak „Duh pustoši“.

Dara Sekulić, po mnogima najznačajnija srpska pjesnikinja poslije Desanke Maksimović, preminula je 12. aprila prošle godine u Sarajevu u 91. godini. Imala je dug i traumatičan životni put, koji se okončao u porodičnom krugu u Sarajevu.

NJen život bitno su označila dva rata, u kojem su se zapatile dvije velike traume. Trauma djevojčice sa Korduna, kojoj su ustaše spalile kuću i pobile više članove brojne porodice, te trauma iz rata devedesetih godina, kada je ponovo morala iskusiti dramu izbjeglištva.

Do desete godine živjela je u rodnoj kući koja je spaljena 1942. godine. Nakon pogibije roditelja boravila je po dječijim domovima i đačkim internatima.

Gimnaziju je pohađala u selu Rujevac na Baniji, Italiji, Splitu, Karlovcu, Zagrebu i Sisku, a Višu školu za socijalne radnike završila je u Sarajevu.

U Sarajevu je živjela do smrti, s tim što se 1992. godine, sa troje unučadi, sklonila od ratnih strahota u Srbiju. Najprije je boravila kod Darinke Jevrić u Prištini, zatim u Vlasotincu, pa u Dečijem selu u Sremskoj Kamenici.

Nakon devet godina vratila se u Sarajevo, grad sa temeljno izmijenjenom etničkom, religijskom, političkom i kulturološkom ličnom kartom.

Manifestaciju „Poetski dani Dare Sekulić 2022“ finansijski su podržali grad Istočno Sarajevo, opština Istočno Novo Sarajevo, a sponzor je Zavod za udžbenike i nastavna sredstva Istočno Sarajevo.

(www.palelive.com / Srna)