Огласи
LIVNO – Hram Uspenja Presvete Bogorodice u Livnu čuva drevne knjige sa zapisima koji datiraju iz 15. vijeka, ali i riznicu od 65 unikatnih ikona i čuvene hadžijske ikone – „Jerusalime“.
„Stotinjak knjiga koje su sačuvane u brojnim ratovima svjedoče u bogatoj istoriji livanjskih Srba. U posljednjem ratu sačuvane su zahvaljujući fratru Marku Geli koji ih je odnio u samostan Gorica. Našoj crkvi vraćene su 2001“, priča Srni paroh livanjski Predrag Crepulja.
Drevne knjige štampane su u Rusiji i Grčkoj, ali ima i onih koje su štampane u BiH, a u kojima se jasno može pratiti razvoj jezika i stila pisanja.
„Mudri sveštenici su u to vrijeme, želeći da potomcima prenesu bitne istorijske informacije, vodili tajne zapise u bogoslužbenim knjiga. Recimo, kada otvorimo Jevanđelje na nekoj stranici sitno je ispisan neki događaj, kao što je to bilo za vrijeme Turaka.
„Primjera radi, `agaremi su posjekli Luku Kujundžića i Petra Čvrku, Hrvata, koji su zajedno tada dizali ljude na ustanak protiv Turaka`. I kasnije su zapisivani bitni događaji, nažalost najviše onih mučeničkih“, kazuje paroh Crepulja.
Koliko su livanjski Srbi bili imućni i bogati, ali i privrženi crkvi, govore ikone koje posjeduje livanjski hram.
„Riječ je o rizniznici od 65 unikatnih ikona, koje su zbog rijetkosti od izuzetnog značaja za čitav hrišćanski svijet. Nastale su u rasponu od 15. do 19. vijeka.
U hramu u Livnu nalaze se ikone raznih škola i slikarskih pravaca, kao što su grčke, kritske, ruske i srpske, ali čuvene `hadžijske ikone` ili takozvane `Jerusalime`, koje su pripadale ličnim zbirkama“, navodi paroh livanjski govoreći o bogatom kulturno-istorijskom i vjerskom blagu.
Ikone „Jerusalimi“ su hadžijske ikone, koje su se dobijale odlaskom u „svetu zemlju“.
„Imali smo živi hadžiluk. Iz ovog mjesta bogati trgovci su odlazili u Jerusalim da se pomole Hristu i donosili su ikone koje su darivali riznici ove svete crkve. Mi se možemo pohvaliti da imamo četiri `Jerusalima`“ – napominje paroh.
Prema njegovim riječima, postoji predanje o tome da je Hram Uspenja Presvete Bogorodice u centru Livna izgrađen za samo mjesec dana 1856. godine. Hram odiše posebnom ljepotom, a i renovira se kako bi ponovo zasijao u punom sjaju.
Srbi Livna su vijekovima stradavali, ali su se uvijek vraćali boreći se za svoje ognjište – da se ne ugasi.
„Tokom Drugom svjetskog svaki treći Srbin u Livnu je stradao. Skončavali su život tako što su živi bacani u jame. Ove godine sahranio sam posljednju ženu, živog svjedoka koja je preživjela 45 dana u jami Ravni dolac“, priča otac Predrag o teškoj istoriji srpskog naroda u Livnu.
On podsjeća da je 1941. godine na livanjskoj opštini ubijeno 1.600 Srba.
Vijekovi unazad pokazuju da su se, iako stradalnici, livanjski Srbi vratili na svoje. U selima Livanjskog polja živi najveći broj srpskih povratnika, iako žive u jako teškim uslovima.
O ljubavi prema zavičaju svjedoči i izgradnja crkveno-narodnog konaka pored Crkve Uspenja Presvete Bogorodice u Gubinu , u koji je do sada uloženo više od 100.000 KM, većinom dobrovoljnih priloga i donacija.
LJubav prema Livnu pokazali su i bračni par Bogdan i Gordana Mrvić, koji žive u srpskom selu Provu, i to pune dvije godine bez struje.
Život u Livnu za Srbe povratnike izuzetno je težak, ali kažu da mnogo lijep, jer su svoji na svome.
„Svako se svojim mukama pozabavio. Nadamo se da su sve tri strane shvatile da je rat besmislica. Treba da radimo i stvaramo kako bismo imali šta ostaviti potomcima, našem narodu i državi u kojoj živimo. Treba da živimo u slozi, jer Livno je grad u kome su vijekovima živjeli i Srbi, Hrvati i Bošnjaci“, poručuje paroh livanjski.
Briga i nebriga vlasti, borba za život i opstanak na svome, borba za bolje sutra i svaki novi dan dovela je srpske povratnike u Livnu u situaciju da su prepušteni sami sebi.
Vapaj iz sela podno Dinare govori koliko je Srbima potrebna podrška i pomoć.
Danas na cijeloj livanjskoj opštini živi oko 200 Srba od kojih su samo sedmoro djeca, dok je prije rata taj broj bio mnogo veći.
(www.palelive.com / Srna)
