Draganove gusle, ikone i duborezi krase domove širom svijeta

FOČA – Šezdesetogodišnji Dragan Mašić, penzionisani policajac iz fočanskog sela Orahovo, za kratko vrijeme postao je poznat po izradi gusala, ikona u duborezu, drvenih čuturica i raznih suvenira.

Radni vijek proveo je kao policajac stražar u Kazneno-popravnom zavodu Foča, a dar za oblikovanje drveta u njemu je „vaskrsao“ kada je penzionisan.

Do tada je gusle samo povremeno i rijetko pravio, a onda se potpuno posvetio njihovoj izradi, tako da je iz njegove radionice izašlo više od 100 primjeraka ovog drevnog srpskog narodnog instrumenta.

Dragan priča da prodaja dobro ide, a da su kupci najčešće iz dijaspore.
Prodajom jednih gusala zaradi mjesečni iznos svoje penzije.

„Život mi se promijenio nabolje, jer raditi ikone i gusle na kojima su ikone jeste velika vjera u Boga. Na ovaj način mogu da obezbijedim sebi dobar dodatak na penziju i da poboljšam životni standard.

Jednostavno, ne mogu kao neke moje kolege da hodam po trgu. Volim da radim i da se zanimam ovim“, objašnjava Dragan za Srnu.

Za jedne gusle potrebno mu je od 10 do 15 dana, a prodaje ih po cijeni od 300 do 500 KM, dok njegove ikone u prosjeku koštaju 150 KM.

„Kupci su, uglavnom, naši ljudi koji dolaze iz inostranstva, a jedne gusle je uzeo i jedan tamnoputi kupac“, napominje Dragan.

On svoje proizvode najčešće prodaje po crkvenim saborima, te ističe da narod voli gusle i da bi mnogi željeli da ih imaju, ali da im nizak životni standard to ne dozvoljava.

Draganove gusle, ikone i ploske krase srpske domove – ali ne samo srpske, već i one širom Evrope, pa čak do Australije. Kao što i pjesma kaže, gusle najčešće pravi od javora, i to onog koji je rastao na sunčanoj strani, jer tada daju najbolji zvuk.

Dragan na njima rezbari razne ukrase i likove srpskih junaka i poznatih istorijskih ličnosti, a umijeće duboreza posebno dolazi do izražaja na vrhu, glavi gusala, koju obično krasi orao ili jarac.

NJegove najcjenjenije i najljepše gusle su one sa predstavom Svetog Đorđa koji ubija aždaju.

Gusle nisu samo instrument, već i umjetničko djelo, ali i vijekovni čuvar narodnog sjećanja na slavne pretke i njihovu borbu za slobodu.

Dragan vjeruje da će ovaj drevni instrument preživjeti i moderna vremena, a to potvrđuje i njegov sedmogodišnji unuk Lazar Matović, koji je već zavolio ovaj srpski narodni instrument.

Rezbarenje ikona zainteresovalo je Dragana upravo u Kazneno-popravnom zavodu, gdje to predstavlja jedan od vidova resocijalizacije osuđenih lica. U početku je radio plići duborez, a vremenom je tu tehniku usavršio.

„Ikone radim faktički u tri-de formatu, samo se ne vidi poleđina, a od prije neku godinu pravim i čuture“, navodi Dragan.

Čekić i dlijeto glavne su Draganove alatke, ali je nabavio i neke od osnovnih mašina za obradu drveta, za koje kaže da nisu profesionalne, već za hobi, kojima priprema drvo do faze ručnog rezbarenja.

Gusle i ikone obično radi zimi kada nema mnogo posla u poljoprivredi, kojom se, takođe, uspješno bavi.

(www.palelive.com / Srna)